HOTNAT en AJC: een overzicht

Als je tijdens een internationale reis je aansluiting met de volgende trein mist, kan dat grote gevolgen hebben.

Spoorwegmaatschappijen zijn zich daarvan steeds meer bewust en hebben systemen opgezet om hun dienstverlening te verbeteren. Zo zijn de HOTNAT-regeling (Hop On The Next Available Train) en de AJC (Agreement on Journey Continuation) commerciële overeenkomsten die werden gesloten tussen verschillende spoorwegondernemingen.

In ons jaarverslag 2023 (pagina 26 tot 28) gingen we verder in op deze initiatieven.

We geven je hieronder een overzicht van de belangrijkste kenmerken:

HOTNAT

Op de HOTNAT-regeling kan je een beroep doen als je de aansluiting mist met een hogesnelheidstrein (HST) door een vertraging of afschaffing van een andere HST.

De betrokken spoorwegondernemingen laten in dit geval toe dat je, in bepaalde stations, gratis de volgende hogesnelheidstrein neemt (zonder garantie op een zitplaats). De voorwaarden zijn:

Er moet nog ruimte beschikbaar zijn op de trein.
De overstap moet tussen twee hogesnelheidstreinen zijn van de Railteamalliantie (DB, ICE, TGV, Eurostar, ÖBB Railjet, Thalys en TGV Lyria). Opgelet! In het kader van de behandeling van een ombudsdossier, vernamen we dat OUIGO geen deel uitmaakt van de Railteamalliantie, ondanks dat het een dochter is van de SNCF.
HOTNAT is alleen van toepassing in het station waar de passagier moest overstappen. Van Thalys kregen we in een dossier te horen dat HOTNAT enkel toegepast kan worden in bepaalde stations. Er is hier echter geen eenduidige informatie over terug te vinden.

Bevind je je in deze situatie, neem dan zeker contact op met de spoorwegonderneming bij wie je de tickets kocht of met de betrokken vervoerder. Is er in het overstapstation een internationaal loket aanwezig, dan je ook daar om informatie vragen.

AJC

De Agreement on Journey Continuation (overeenkomst over voortzetting van de reis) is een akkoord tussen 15 Europese spoorwegondernemingen waarbij je tijdens een internationale reis kosteloos de volgende beschikbare trein kan nemen als je de aansluiting mist door een vertraging van de vorige trein (zonder garantie op een zitplaats).

Deze 15 spoorwegmaatschappijen zijn: BLS (Zwitserland), CD (Tsjechië), CFL (Luxemburg), DB (Duitsland), DSB (Denemarken), NMBS (België), NS (Nederland), ÖBB (Oostenrijk), Renfe (Spanje), SJ (Zweden), SBB/CFF/FFS (Zwitserland), SNCF (Frankrijk), SZ (Slovenië), Trenitalia (Italië), ZSSK (Slowakije). Het valt hier op dat Eurostar geen deel uitmaakt van deze overeenkomst.

In tegenstelling tot HOTNAT is deze regeling ook van toepassing wanneer je een aansluiting mist met een hogesnelheidstrein door een vertraging van de voorgaande binnenlandse trein (geen HST-trein).

Een belangrijke voorwaarde is dat de reizigers voldoende overstaptijd moeten voorzien voor de aansluiting. Het is echter niet duidelijk wat spoorwegondernemingen als “voldoende” beschouwen.

Op de website van NMBS Internationaal vind je meer informatie over AJC en enkele voorbeelden.

In de praktijk

Weinig reizigers en zelfs spoorwegpersoneel blijken het HOTNAT- of AJC-principe te kennen. Gestrande reizigers, die niet weten wat ze moeten doen en ook niet de juiste informatie krijgen, kopen dan onnodig nieuwe vervoerbewijzen. Als ze achteraf een terugbetaling vragen, wordt dit vaak geweigerd. Wij hopen dat spoorwegondernemingen in de toekomst meer en transparanter zullen communiceren over zowel de HOTNAT- als de AJC-regeling en deze beter zullen toepassen, ook retroactief.

In ons jaarverslag gaven we een voorbeeld dat aantoont dat de toepassing van deze systemen soms moeizaam verloopt:

De reiziger koopt bij de NMBS een ICE-reis van Brussel naar Keulen. De trein wordt echter geschrapt en op aanraden van het DB-treinpersoneel koopt de reiziger, opnieuw via de NMBS, een ticket voor de volgende Thalys-trein (112 euro). In de geest van het HOTNAT-principe vraagt de reiziger een terugbetaling van dit extra vervoerbewijs. Toch laat de NMBS zich enkel overhalen tot een terugbetaling van het ICE-ticket (80 euro) plus een voucher ter waarde van 25% van hetzelfde ticket (20 euro).

Had je tijdens je reis een probleem en werd je niet de juiste service aangeboden, dan kan je een klacht indienen bij de betrokken spoorwegonderneming. Op onze FAQ-pagina vind je een lijst met de contactgegevens van de verschillende spoorwegondernemingen.

Ben je niet tevreden over het antwoord, of kreeg je geen reactie binnen de maand, dan onderzoeken wij graag jouw dossier.